Lokalne przysmaki na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Chiny zaktualizowały krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Do spisu dołączyło 185 nowych praktyk i form wyrazu kulturowego, poszerzając istniejącą listę do 1557 pozycji. Wśród nowych elementów znalazły się znane w całych Chinach, a także na świecie, lokalne przysmaki.

Zupa duriana

Na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego trafił między innymi Luosifen. Jest to klarowna zupa z makaronem, specjalność miasta Liuzhou, leżącego w prowincji Guangxi. Danie składa się z makaronu ryżowego, gotowanego i podawanego w zupie. Bulion powstaje z duszonych przez kilka godzin ślimaków rzecznych i kości wieprzowych. Całość gotuje się z czarnym kardamonem, nasionami kopru włoskiego, suszoną skórką mandarynki, korą kasji, goździkami, białym pieprzem, liściem laurowym, korzeniem lukrecji, imbirem piaskowym i anyżem gwiaździstym.

Zupa zwykle nie zawiera mięsa ślimaka, a zamiast tego jest podawana z marynowanymi pędami bambusa, marynowaną zieloną fasolką, fug zhu, świeżymi zielonymi warzywami, orzeszkami ziemnymi i olejem chili. Dzięki swojemu niezwykle silnemu aromatowi nazywana jest czasem zupą duriana, ponieważ siła jej zapachu jest porównywana do tego „zakazanego owocu”.

Płaskie mięso i makaron z masłem orzechowym

Na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego Chin znalazły się również metody przyrządzania przysmaków shaxiańskich, z prowincji Fujian we wschodnich Chinach.

Jednym z najpopularniejszych dań tej kuchni jest Bianrou.

Bianrou, którego dosłownym tłumaczeniem jest płaskie mięso, to w rzeczywistości odmiana pierożków wonton, jednak ma o wiele cieńsze ciasto, a nadzienie mięsne wykonane jest ze zmielonej na gładką pastę wieprzowiny. Bianrou nie są gotowane w wodzie, a w aromatycznym bulionie, który jest także dodawany do wnętrza pierożków, zapewniając smakoszom niezrównane wrażenia kulinarne.

Innym charakterystycznym dla tego regionu daniem jest Banmian.

Banmian z Shaxian jest zrobiony z makaronu z wodą sodową i może gotować się tylko przez kilkadziesiąt sekund. Makaron ugotowany tą metodą smakuje wyjątkowo, a dodatek sosu z masła orzechowego, pasty sezamowej i czosnku sprawia, że wyśmienity smak zostaje w pamięci na zawsze.

Ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego

Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (ang. Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage), to pierwszy międzynarodowy traktat, który stwarza ramy prawne, administracyjne i finansowe umożliwiające prowadzenie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i podnoszenia jego rangi. Stanowi zachętę dla krajów świata do dostrzegania wagi tego dziedzictwa i do otaczania go opieką.

Konwencja została uchwalona podczas 32 sesji Zgromadzenia Ogólnego UNESCO 17 października 2003 roku głosami 120 państw. Weszła w życie 20 kwietnia 2006 roku, po ratyfikacji przez 30 państw zgodnie z art. 34. Do końca października 2012 roku ratyfikowało ją 148 państw. Jest wyrazem olbrzymiego zainteresowania krajów całego świata kwestią ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jest także dowodem potrzeby podejmowania międzynarodowych działań w tym kierunku.

Według Konwencji, niematerialne dziedzictwo kulturowe przejawia się, między innymi w następujących dziedzinach:

• tradycje i przekazy ustne, w tym język jako nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego;
• sztuki widowiskowe;
• zwyczaje, rytuały i obrzędy świąteczne;
• wiedza i praktyki dotyczące przyrody i wszechświata;
• umiejętności związane z rzemiosłem tradycyjnym.

Aby chronić niematerialne dziedzictwo kulturowe, potrzebne są środki różniące się od tych, wykorzystywanych do ochrony zabytków, miejsc i przestrzeni naturalnych. Ochrona rozumiana jest tutaj jako utrwalenie tego dziedzictwa, zachowanie i przekazanie go następnym pokoleniom, co sprawia, że jest ono wciąż żywe, a jednocześnie może się zmieniać i dostosowywać. Dotyczy przede wszystkim przekazywania wiedzy, umiejętności i znaczenia. Przekazywanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego ma miejsce wtedy, kiedy osoby je kultywujące i inni członkowie danej społeczności przekazują je dalej na różne formalne i nieformalne sposoby. Przekazywanie takiego dziedzictwa często obejmuje komunikowanie znaczenia, historii i powiązanych wartości, a nawet uznanie i docenianie danego wyrazu kultury. Zachowanie dziedzictwa niematerialnego oznacza starania wspólnot i osób je kultywujących, mające na celu utrzymanie ciągłości w zakresie praktykowania tego dziedzictwa na przestrzeni czasu.

Duma Polski

Na liście polskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego znajdują się między innymi polskie tańce narodowe, uroczystości ku czci św. Rocha z błogosławieństwem zwierząt, tradycyjna technika ludwisarska Felczyńskich w Taciszowie, czy gwara warmińska jako nośnik tradycji ustnych. W spisie figuruje też carillonowa muzyka w Gdańsku, wpisana na krajową listę 30 grudnia 2020 roku.

Carillon to zespół co najmniej 23 dużych dzwonów wieżowych, na których można grać ręcznie, przy pomocy klawiatury połączonej systemem drutów i przekładni z sercami dzwonów. Kiedy naciskamy klawisz, serce uderza w czaszę nieruchomego dzwonu. To, co wyróżnia ten instrument, to przede wszystkim bogate, głębokie i monumentalne brzmienie, a także sposób gry. Wykorzystywane są tu 2 klawiatury: manuałowa i pedałowa. Klawisze przypominają kołki, na których gra się pięściami lub palcami. Posiada on również mechanizm gry automatycznej. Jest to instrument uliczny. W przypadku carillonów stacjonarnych gra się kilkadziesiąt metrów nad ziemią. Dźwięk jest więc za każdym razem inaczej odbierany przez słuchaczy, bo zależy to od natężenia miejskiego gwaru, a także warunków atmosferycznych. Standardowy instrument, taki jak ten znajdujący się w kościele pw. św. Katarzyny w Gdańsku, liczy 50 dzwonów ważących łącznie prawie 16 ton. Oprócz tego w Gdańsku jest drugi instrument – w wieży Ratusza Głównego Miasta – 37 dzwonów oraz carillon mobilny, złożony z 48 dzwonów. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, posiadającym carillony, na których można koncertować.

Pełna lista polskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego dostępna jest tutaj: http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Krajowa_inwentaryzacja/Krajowa_lista_NDK/

---