Wystawę, prezentującą sztukę tkania dywanów, można oglądać w Baoku Art Center w Szanghaju, we wschodnich Chinach. Przedsięwzięcie odbywa się w ramach działań z okazji 70. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a Pakistanem.
Wystawę przedstawiającą rozwój sztuki dywanowej na przestrzeni ostatnich tysięcy lat wspiera konsulat generalny Pakistanu w Szanghaju. Wydarzenie ma na celu zilustrowanie wymiany kulturowej między dwiema starożytnymi cywilizacjami.
Wystawa rozpoczęła się 26 lipca i potrwa do 8 sierpnia.
Tysiące lat historii
Pierwsze dywany były wykonane z wełny owczej lub koziej sierści i pojawiły się już w 2000 lub 3000 lat p.n.e. Uważa się, że dywany powstały gdzieś na Bliskim Wschodzie, chociaż dokładnie, gdzie nie jest jeszcze znane. Te wczesne dywany były używane przede wszystkim do wygodnego siedzenia na ziemi. Najstarszym znanym dywanem jest dywan Pazyryk datowany na V wiek p.n.e. Został wydobyty z grobowca scytyjskiego księcia w dolinie Pazyryk na Syberii przez rosyjskiego archeologa Siergieja Rudenkę pod koniec lat czterdziestych ubiegłego stulecia. Powodem, dla którego przetrwał 25 wieków, było to, że miejsce grobu zostało ograbione i pozostawione otwarte, co spowodowało, że dywan zamienił się w bryłę lodu, która pomogła zachować go do czasu odkrycia. Obrazy utkane na dywanie opowiadają historię narodu scytyjskiego. Byli znani jako znakomici jeźdźcy z imperium rozciągającym się od Europy Wschodniej po Azję Zachodnią. Na dywanie utkane są także wizerunki gryfów, jeleni i jeźdźców na koniach.
W regionie obejmującym Pakistan sztuka tkania rozwinęła się w czasach, gdy stosowało ją niewiele innych cywilizacji. Wykopaliska w Moenjodaro i Harappa – starożytnych miastach cywilizacji Doliny Indusu – dowiodły, że mieszkańcy używali wrzecion i przędli szeroką gamę materiałów tkackich. Niektórzy historycy uważają, że cywilizacja Doliny Indusu jako pierwsza rozwinęła zastosowanie tkanin tkanych.
Skarb Mogołów
Tkanie dywanów mogło zostać wprowadzone na teren dzisiejszego Pakistanu już w XI wieku wraz z przybyciem pierwszych muzułmańskich zdobywców, tureckich Ghaznawidów i afgańskich Ghaurydów. Z większą pewnością można go doszukiwać się w początkach dynastii Mogołów na początku XVI wieku, kiedy ostatni następca Timura, Babur , rozszerzył swoje rządy z Kabulu w Afganistanie do Dhaki w Bangladeszu i założył Imperium Mogołów. Pod patronatem Mogołów miejscowi rzemieślnicy przyjęli perskie techniki i projekty. Dywany tkane w tym czasie w Pendżabie wykorzystywały motywy i style zdobnicze występujące w architekturze Mogołów .
W okresie Mogołów dywany wytwarzane w Azji Południowej stały się tak sławne, że popyt na nie rozprzestrzenił się za granicę. Dywany te miały charakterystyczne wzory i dużą gęstość tkania. Dywany wykonane dla cesarzy Mogołów, w tym Jahangir i Shah Jahan , były najwyższej jakości. Za panowania Shah Jahana tkactwo dywanów Mogołów nabrało nowej estetyki i weszło w fazę klasyczną.
Dywany tkane w Lahore jako pierwsze trafiły na rynki europejskie, w tym do Anglii , już w XVII wieku. W brytyjskiej epoce kolonialnej rozwinęło się tkactwo więzienne, założone w okręgowych i kobiecych więzieniach w miastach takich jak Lahore i Karaczi. Tkanie dywanów poza więzieniami odrodziło się po odzyskaniu niepodległości, kiedy przemysł tkacki w Pakistanie rozkwitł.
Współczesne kobierce
Obecnie ręcznie tkane dywany są jednym z wiodących produktów eksportowych Pakistanu. Produkcja dywanów jest tu drugim co do wielkości przemysłem chałupniczym Rzemieślnicy są w stanie wyprodukować każdy rodzaj dywanu, wykorzystując wszystkie popularne motywy i wzory geometryczne w różnych kombinacjach.
Jeden z najbardziej rozpoznawalnych rodzajów dywanów – dywan afgański jest produkowany nie tylko w Afganistanie. Za większą część jego produkcji odpowiadają uchodźcy afgańscy, mieszkający w Pakistanie.
W Europie największą popularnością cieszą się dywany skandynawskie. Preferowane przez wpływowych myślicieli modernistycznych, projektantów i zwolenników nowej estetyki w połowie XX wieku, skandynawskie dywany stały się bardzo rozpowszechnione w wielu różnych dziedzinach współczesnego projektowania wnętrz. Dzięki długiej historii adaptacji i ewolucji tradycja skandynawskiego robienia dywanów jest jedną z najbardziej ugruntowanych we wszystkich europejskich tradycjach robienia dywanów.
Klejnot wśród dywanów
Najdroższym dywanem świata jest kobierzec wykonany w 1856 roku, na zamówienie maharadży Barody, Khandy Rao Gaekwady. Miał on być darem do grobu Mahometa w Medynie.
Dywan ten jest szczególnym klejnotem wśród dywanów świata, składa się bowiem z 2 mln pereł, rozlicznych diamentów, szmaragdów, szafirów i rubinów, a całość pokryta jest złotem. Spód dywanu stanowią skóry jelenie, okryte jedwabiem. Dywan mierzy 5,8x8m.
Nad powstaniem tego drogocennego dywanu, przez 5 lat pracowało kilkuset tkaczy i jubilerów. Dywan nie trafił, zgodnie z wolą zleceniodawcy, który zmarł tuż przed jego ukończeniem, do grobu proroka, ale został zamknięty w skarbcu rodzinnym. Obecnie dywan prezentowany jest na licznych wystawach prezentujących wyjątkowe dzieła sztuki, a jego cenę oszacowano na ponad 20 mln dolarów.
Komentarze do “Wystawa sztuki Chiny-Pakistan w Szanghaju”