Lista światowego dziedzictwa to lista obiektów dziedzictwa kulturowego i dziedzictwa naturalnego o „wyjątkowej powszechnej wartości” dla ludzkości.
Lista została ustanowiona na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972, która weszła w życie z dniem 17 grudnia 1975.
Realizacją postanowień Konwencji, w tym prowadzeniem listy, zajmuje się Komitet Światowego Dziedzictwa (ang. World Heritage Committee) złożony z 21 przedstawicieli państw stron Konwencji, który w trakcie dorocznych sesji decyduje o wpisaniu obiektu na listę, umieszczaniu obiektów na liście światowego dziedzictwa w zagrożeniu lub skreśleniu z tych list. Nominacje, wyłącznie spośród obiektów umieszczonych uprzednio na narodowej Liście informacyjnej, zgłaszane są przez poszczególne kraje. Jeżeli wniosek o wpisanie danego obiektu na listę nie zostanie uwzględniony, może być złożony ponownie jedynie wtedy, gdy zaistnieją wyjątkowe okoliczności: nowe odkrycia, nowe naukowe informacje
Chiny posiadają aż 56 obiektów światowego dziedzictwa UNESCO, co daje im drugie miejsce na świecie, zaraz po Włoszech, gdzie znajduje się 57 obiektów.
Święta góra
Jednym z takich niezwykłych miejsc jest Tai Shan – góra położona na północ od Tai’anu w prowincji Szantung, wpisana na listę UNESCO w 1987 roku. Jest to miejsce o wielkim znaczeniu dla chińskiej historii i kultury.
Tai Shan zalicza się do Pięciu Świętych Gór Taoizmu. Jest kojarzona ze wschodem słońca, narodzinami, odnową; często uważa się ją za najważniejszą z całej piątki. Ruch pielgrzymkowy do świątyń znajdujących się na górze odbywa się od 3 tys. lat.
Góra Tai Shan to miejsce o wyjątkowej wartości historycznej, kulturowej, estetycznej i naukowej. Zasiedlona przez ludzi już w neolicie, była czczona nieprzerwanie przez ostatnie trzy tysiąclecia. Jako ogromny i imponujący masyw skalny obejmujący 25 000 ha i wznoszący się na wysokość 1545 m nad otaczającym płaskowyżem, Tai Shan jest uważana za jedno z najpiękniejszych widokowych miejsc w Chinach i od najdawniejszych czasów była ważną kolebką orientalnej kultury Azji Wschodniej. Góra była ważnym obiektem kultu gór jeszcze przed 219 r. p.n.e., kiedy to cesarz Qin, Huang Di, złożył jej hołd w ofierze z Fengshan, aby poinformować bogów o swoim sukcesie w zjednoczeniu całych Chin.
Światowej sławy wspólne arcydzieło przyrody i człowieka
Mająca prawie 3 miliardy lat naturalnej ewolucji, Góra Tai Shan pojawiła się w wyniku skomplikowanych procesów geologicznych i biologicznych, w efekcie których powstała gigantyczna masa skalna pokryta gęstą roślinnością, górująca nad otaczającym ją płaskowyżem. Jej ogrom i majestat są wyjątkowym połączeniem pięknego naturalnego krajobrazu, zdominowanego przez wpływy kulturowe tysięcy lat użytkowania przez człowieka.
Na górze znajduje się 12 historycznie zapisanych ceremonii cesarskich w hołdzie Niebu i Ziemi, około 1800 kamiennych tablic i inskrypcji oraz 22 świątynie, które razem sprawiają, że Góra Tai Shan jest najważniejszym zabytkiem w Chinach, a także światowej sławy skarbnicą historii i kultury.
Najważniejszy pomnik, Świątynia Boga Tai Shan, zawiera arcydzieło taoistycznego obrazu z 1009 roku n.e. „Bóg Tai Shan odbywający podróż” Wszystkie elementy architektoniczne, obrazy, rzeźby in situ, kamienne napisy i wiekowe drzewa są wkomponowane w krajobraz góry.
Budowle Tai Shan są wyjątkowym osiągnięciem artystycznymi. Jedenaście bram, czternaście łuków, czternaście kaplic i cztery pawilony, rozrzucone wzdłuż 6660 schodów, które wznoszą się między niebem a ziemią, zapierają dech. Ze względu na swój rozmiar ten malowniczy krajobraz, który ewoluował przez 2000 lat, należy do najwspanialszych ludzkich osiągnięć wszechczasów.
Wpływowa dama
Góra Tai Shan przez tysiąclecia wywierała wpływ na rozwój chińskiej sztuki, Powstały o niej niezliczone pieśni, wiersze, znajduje się na wielu obrazach i grafikach. Jest też wyjątkowym świadectwem zaginionych cywilizacji cesarskich Chin, szczególnie w odniesieniu do ich religii, sztuki i pisma. Przez 2000 lat było to jedno z głównych miejsc kultu, w którym cesarz składał hołd Niebu i Ziemi.
Pałac Niebiańskich Błogosławieństw (1008 n.e.), znajdujący się wewnątrz Świątyni Boga Tai Shan, jest jednym z trzech najstarszych pałaców w Chinach. Świątynia Lazurowej Chmury, również zbudowana za czasów dynastii Song, jest typowa dla górskiego kompleksu architektonicznego pod względem układu dziedzińców i budynków, a Świątynia Boskiej Skały z Salą Tysiąca Buddów są znakomitymi i kompletnymi przykładami wielkich świątyń. Razem ilustrują kulturowe i religijne aspekty okresów Tang i Song.
Ze względu na swój długoletni status miejsca świętego, góra została zachowana z niewielkimi zmianami.
Kolejka linowa została zbudowana, zanim miejsce zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa, ale większość odwiedzających dociera na szczyt wspinając się po 6660 schodach.
Przepiękne widoki, majestat i tajemniczość miejsca w połączeniu z architektoniczną wirtuozerią sprawiają, że każdemu kto ją odwiedził, Tai Shan zostaje w pamięci na zawsze.
